นวัตกรรมการเรียนรู้ของครู สควค. เรื่อง Intranet Web Site เพื่อพัฒนาทักษะการสืบค้นข้อมูล ผลงานของ ครูเสาวรักษ์ บุญรักษ์ โรงเรียนบ้านวังยวน จังหวัดนครศรีธรรมราช สควค. รุ่น 7 นวัตกรรมชิ้นนี้ ได้รับรางวัลชนะเลิศระดับประเทศจากโครงการ”Innovative Teachers Leadership Award” ที่จัดโดยบริษัท ไมโครซอฟท์ (ประเทศไทย) จำกัด ร่วมกับกระทรวงศึกษาธิการ และเป็น 1 ใน 10 ตัวแทนประเทศไทย เดินทางไปเข้าร่วมการประชุมและนำเสนอผลงานเข้าประกวดระดับภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก ในงาน “Microsoft Regional Innovative Teachers Conference 2008” ณ กรุงฮานอย ประเทศเวียดนาม ระหว่างวันที่ 7-11 เมษายน 2551 จึงขอแบ่งปันประสบการณ์ของความสำเร็จจากพี่น้องของเรามากำนัลแก่เพื่อนร่วมวิชาชีพทุกคน
ในสังคมสารสนเทศ อินเทอร์เน็ตคือหัวใจของการบริการสารสนเทศ ทำให้สืบค้นข้อมูลได้จากห้องสมุดต่าง ๆ ทั่วโลก การสืบค้นข้อมูลในอินเทอร์เน็ต จำเป็นต้องมีความรู้ เทคนิคและกลยุทธ์ ในการสืบค้นในแต่ละหัวข้อคำถามนั้น ๆ ตลอดจนทักษะและประสบการณ์ในการเสาะแสวงหาของผู้ใช้เป็นสำคัญ การฝึกเพื่อพัฒนาทักษะที่เหมาะสมจึงควรมุ่งเน้นให้นักเรียนได้ฝึกปฏิบัติจริงบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต เพื่อให้สามารถสืบค้นข้อมูลได้อย่างมีประสิทธิภาพ
โรงเรียนบ้านวังยวน ประสบปัญหาการสอนวิชาคอมพิวเตอร์คือ ไม่มีระบบอินเทอร์เน็ตเพื่อการสืบค้นข้อมูลทำให้นักเรียนขาดโอกาสในการเรียนรู้ จึงเกิดแนวคิดในการนำทรัพยากรเครือข่ายที่มีอยู่แล้วมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด นั่นคือ อินทราเน็ต (Intranet) โดยการพัฒนาเครื่องมือ Search Engineในรูปแบบของเว็บไซต์บนอินทราเน็ต และเก็บรวบรวมแหล่งการเรียนรู้จากเว็บไซต์ต่าง ๆ บนอินเทอร์เน็ต ที่เกี่ยวข้องกับสาระการเรียนรู้เทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อให้นักเรียนสามารถเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ได้รวดเร็ว เป็นการฝึกทักษะในการสืบค้นข้อมูลจากเครือข่ายอินเทอร์เน็ตของนักเรียน และเป็นฐานข้อมูลเพื่อใช้ในการสืบค้นข้อมูลความรู้ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ นอกจากนี้ยังเป็นการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตในโรงเรียน และลดปัญหาการใช้แบรนวิทธ์ของระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่มีอยู่อย่างจำกัด เป็นประโยชน์สูงสุดต่อตัวนักเรียนต่อไป
วัตถุประสงค์การพัฒนานวัตกรรม
เพื่อพัฒนาทักษะการสืบค้นข้อมูลทางอินเทอร์เน็ตของนักเรียน
วิธีการพัฒนานวัตกรรม
1. การออกแบบ
– นำทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดมาใช้ให้เกิดประโยชน์
– สร้างเว็บไซต์บน server จำลองในระบบอินทราเน็ต
2. การรวบรวมข้อมูลเพื่อใช้ในการสืบค้น
– เว็บไซต์ความรู้ทางด้านคอมพิวเตอร์และ IT จากอินเทอร์เน็ต
– ใช้โปรแกรม WepZIP
3. ดำเนินการพัฒนา
– ศึกษา / เลือกใช้โปรแกรม
– เชื่อมต่อเครือข่ายอินทราเน็ต
– ติดตั้ง server จำลองในเครื่องแม่ข่าย (โปรแกรม AppServ)
– สร้างเว็บไซต์ (โปรแกรม PHP)
– จัดทำฐานข้อมูล (โปรแกรม MySQL)
– เชื่อมโยงเว็บไซต์กับฐานข้อมูล (โปรแกรม php MyAdmin)
4. ทดลองใช้กับนักเรียน
4.1 แนะนำการสืบค้นข้อมูลทางอินเทอร์เน็ต
– การใช้โปรแกรมบราวเซอร์
– การใช้งานระบบอินทราเน็ต
– การใช้คำค้น
4.2 ปฏิบัติจริงบนเว็บไซต์
– เรียกใช้งานผ่านเว็บบราวเซอร์ทั้งเครื่องแม่ข่ายและเครื่องลูกข่าย
ผลการใช้นวัตกรรม ปรากฏผล ดังนี้
1. ทักษะการสืบค้นข้อมูลของนักเรียนหลังใช้อินทราเน็ตเว็บไซต์สูงกว่าก่อนเรียน
2. ทักษะการสืบค้นข้อมูลของนักเรียนหลังใช้อินทราเน็ตเว็บไซต์สูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด (เกณฑ์ 70 %)โดยอยู่ในระดับดีเยี่ยม 66.67% , ดี 20% และระดับพอใช้ 13.33%
3. นักเรียนมีความสนใจในการเรียน และมีเจตคติที่ดีในการสืบค้นข้อมูลจากเครือข่ายอินเทอร์เน็ต
การขยายผลการใช้นวัตกรรม
1. พัฒนาต่อเนื่องเพื่อเพิ่มทักษะการใช้งานอินเทอร์เน็ต ด้านอื่นๆ
2. ประยุกต์ใช้ในกิจกรรมการเรียนการสอนในโรงเรียน ที่ไม่สามารถเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้
– ผู้นำไปใช้ ควรมีความรู้พื้นฐานด้านคอมพิวเตอร์
– มีเครื่องคอมพิวเตอร์และระบบอินทราเน็ต
– กรณีไม่มีระบบอินทราเน็ต สามารถทำงานแบบ offline ได้
3. นำไปพัฒนาใช้กับสาระอื่น ๆ เพื่อเพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของทุกกลุ่มสาระ ทั้งนี้ ผู้นำไปใช้ ควรมีความรู้ทางด้านการสร้างเว็บไซต์ และการจัดการฐานข้อมูล
นวัตกรรม “Intranet Web Site เพื่อพัฒนาทักษะการสืบค้นข้อมูล” ได้ส่งเข้าประกวดตามโครงการ “Innovative Teachers Leadership Awards” ซึ่งผลปรากฏว่า เป็น 1 ใน 10 คนที่ได้รับรางวัลชนะเลิศได้รับโล่เกียรติคุณจากกระทรวงศึกษาธิการ พร้อมเงินรางวัล 10,000 บาท และเป็นตัวแทนประเทศไทยไปร่วมแข่งขันระดับภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก “Microsoft Regional Innovative Teachers Conference 2008” ที่ประเทศเวียดนาม ระหว่างวันที่ 7-11 เมษายน 2551
หมายเหตุ : Intranet หมายถึง เครือข่ายเฉพาะส่วนขององค์กรหรือหน่วยงานที่นำซอฟท์แวร์หรือฮาร์ดแวร์แบบอินเทอร์เน็ตมาประยุกต์ใช้ภายในองค์กรของตนเองเท่านั้น
ที่มา : วารสาร สควค. ฉบับที่ 6 หน้าที่ 8-9 เขียนโดย ครูเสาวรักษ์ บุญรักษ์ สควค. รุ่น 7 ครู โรงเรียนบ้านวังยวน จ.นครศรีธรรมราช